Ten, kto powiedział, że nie ma głupich pytań, zapewne dobrze pamiętał swoje dzieciństwo i tysiące pytań i wątpliwości, jakie co dzień nasuwają się dziecku i jakimi zasypuje ono swoje otoczenie. (…) Są pytania zabawne, są kłopotliwe, są też i takie, na które nie umiemy odpowiedzieć – niby coś wiemy intuicyjnie, znamy nawet jakieś bardzo mądre i skomplikowane definicje, ale jak to przekazać sześcio- czy dziewięciolatkowi? (z opisu książki „Puszek, Druciak, Zakładka i inne isty. Liczby Kultury”).
Autor: ADA
„Puszek, Druciak, Zakładka i inne Isty” autorstwa Anny Karwińskiej to rewelacyjna książka do edukacji obywatelskiej dla najmłodszych. Autorka w rozmowie z maskotkami ilustruje rzeczywistość społeczną i kulturową, podejmuje ważne i trudne tematy, podsuwając pomysł rodzicom na to, jak z dzieckiem rozmawiać. Myślę, że jest to arcyciekawy i zarazem prosty przewodnik po zasadach życia w społeczeństwie.
Fragment książki poniżej:
Z rozdziału „Czy każdy jest Istą? O społeczeństwie i istotach społecznych” dowiemy się, że każdy człowiek jest istotą społeczną, czyli właśnie tytułową Istą:
– I wszyscy ludzie to takie wielkie społeczeństwo? – zawołał radośnie Puszek.
– Nie, nie. Jest wiele społeczeństw. Od prawieków różne grupy ludzi żyły w odmiennych warunkach: jedne w gorącym klimacie, inne w zimnym, jedne nad morzem, inne na równinach albo w górach. Dlatego ci ludzie mieli różne sposoby zdobywania żywności, budowania domów, różne wierzenia i tak dalej. Mniejsze grupy, żyjące niedaleko siebie, czasami łączyły się w jedną większą, żeby łatwiej sobie radzić. (…) W ten sposób powstawały społeczeństwa. Każde z nich jest trochę inne, ma inną historię. Chociaż od tamtej pory minęło bardzo dużo czasu, nadal w różnych krajach ludzie wychowują się inaczej, uczą się różnych zasad, jako dzieci bawią się trochę innymi zabawkami, czytają inne książki, słuchają innych bajek.
– I wszędzie muszą być posłuszni?
– Na ogół tak. Zawsze trzeba stworzyć jakieś zasady, reguły (…).
W każdym społeczeństwie potrzebny jest przywódca (rozdział „Czy dyrygent gra na każdym instrumencie?”):
– Przywódca – powiedziała Zakładka – to ktoś taki, kto po pierwsze wie, co chce osiągnąć, a po drugie potrafi skutecznie PRZEKONAĆ innych, żeby pomogli mu to osiągnąć. A ty najwyżej wiesz, co chcesz!
– Zaraz, zaraz – zdenerwowała się Wełniczka. – A dlaczego przywódca? A może przywódcowa?
– Przywódczyni – poprawił Niciak. – Ale dziewczyny nie potrafią…
Wyjątkowo ważne są rozdziały dotyczące kultury („Czy sztuka musi być piękna?”, „Czy Picasso namalował Picasę?”) wprowadzają nas w tajniki wiedzy z historii sztuki. Dowiadujemy się, że „w sztuce wcale nie chodzi o to, żeby było ładnie czy nawet pięknie. Dzieło sztuki to taki list do widza czy słuchacza. A skoro to wiadomość, to nie zawsze dobra; nie zawsze mówi o pięknych i dobrych rzeczach. Czasami artysta chce przestrzegać, pokazać zło, opisać coś, co go przeraża…
… Artysta to taki człowiek, który próbuje opowiedzieć coś nowego, coś osobistego o świecie i swoich uczuciach… czasem prowokuje.
Ciekawe są rozważania zabawek dotyczące definicji samej kultury i jej tworzenia. „Wspólna kultura łączy nas w całość, możemy razem działać, bo podobnie rozumiemy to, co jest ważne i potrzebne”. Zastanowiło mnie ważne pytanie o to, kto robi kulturę i jak ważna jest wspólnota i współdziałanie. Druciak i inne Isty widzą też ważną rolę kolejnych pokoleń w dodawaniu nowych elementów kultury, które zastępują nieaktualne formy.
Nowe rozwiązania technologiczne mogą pozwolić np. na zaangażowanie się w tworzenie kultury nie tylko na nielegalne korzystanie z pracy autorów.
Pod każdym rozdziałem znajdziemy dodatkowe pytania do zadania dziecku i innym członkom rodziny.
Książka zauważona
Puszek, Druciak, Zakładka i inne Isty
Wiek: 8-9+
Autor: Anna Karwińska
Ilustracje: Jan Bajtlik
Wyd. Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2013
Książka powstała w ramach kampanii „Kultura się liczy”.
Została wydrukowana na papierze ekologicznym.
Opowiadania na dobranoc
Polscy pisarze dzieciom (Joanna Papuzińska, Wanda Chotomska, Beata Ostrowicka, Agnieszka Frączek, Kazimierz Szymeczko).
Wiek: 5+
Wydawnictwo Literatura Łódź
Dołączono płytę CD (czytają studenci łódzkiej Filmówki – Barbara Wypych, Jakub Kryształ).
Twarda, lakierowana okładka, format zeszytowy, przepiękne ilustracje (Iwona Cała, Mikołaj Kamler, Jona Jung).
Słuchając opowiadań z tego zbioru, może uda się zasnąć Waszym pociechom, choć… jest w nim tyle ciekawych historii, że nie zdziwcie się, jeśli zdarzy się inaczej! Dzieci na pewno nie natkną się tutaj na przerażające historie – nie martwcie się! Za to pośmieją się troszkę przed snem, przeżyją emocjonujące przygody, wkroczą w magiczne krainy i spotkają się z dzieciakami podobnymi do siebie. Nie ma nic lepszego od ciepłej, bezpiecznej bajki na dobranoc!
Legendy polskie dla dzieci
Wiek: 5+
Autor: Mariola Jarocka, Bogusław Michalec
Ilustracje: Artur Nowicki
Wyd. Aksjomat Kraków 2015
20 legend z różnych zakątków Polski (bez Suwalszczyzny).
Głos książki
„Puszek, Druciak, Zakładka i inne Isty”, autor: Anna Karwińska. Czyta: Marcin Tylenda.