Trzechsetlecie Suwałk to okazja skłaniająca do spojrzenia w przeszłość, poznania dziejów miasta i jego mieszkańców. Pasjonaci tematu mają do dyspozycji monumentalną monografię – „Suwałki: miasto nad Czarną Hańczą”, są i inne publikacje, a niebawem obraz ten poszerzą i uzupełnią wspomnienia osób pamiętających zdarzenia sprzed lat, będących ich świadkami i uczestnikami.
Wszystko to za sprawą inicjatywy pracowników suwalskiej Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej, choć przyznać należy, że na pomysł ten niezależnie wpadło kilka osób – dyrektor biblioteki, pani Maria Kołodziejska, Zdzisław Przełomiec, Wojciech Pająk, a także pracownicy biblioteki – Anna Kaszuba i Piotr Kuczek. Wspólne spotkania i rozmowy pozwoliły powziąć działania mające na celu zebranie wspomnień najstarszych mieszkańców naszego regionu, a także udostępnienie ich zainteresowanym. W ten sposób powstała Pracownia Historii Mówionej.
Osobami bezpośrednio zajmującymi się tym przedsięwzięciem są wspomniani już pracownicy suwalskiej biblioteki – Anna Kaszuba oraz Piotr Kuczek. Rozpoczynająca się akcja związana jest ściśle z obchodami jubileuszu naszego miasta, choć jak wyjaśnia Maria Kołodziejska, plany są zakrojone na szerszą skalę, a gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie zebranych wspomnień to zadanie na wiele lat.
Nie da się ukryć, że pożądanym wsparciem byłoby dofinansowanie ze strony ministerstwa – odpowiedni projekt został złożony i niebawem będzie już wiadomo, czy potrzebne fundusze Biblioteka Publiczna otrzyma. Na razie rozpoczęte w styczniu działania wsparł finansowo Urząd Miasta, dzięki temu już pierwsze opowieści osób mieszkających w Suwałkach, z naszym miastem związanych udało się nagrać i zapisać.
W to, że warto zbierać i utrwalać wspomnienia, nikt nie wątpi – to spojrzenie z innej strony na zdarzenia oficjalne, możliwość poznania dnia codziennego naszych przodków, radości i trosk, osobistych przeżyć, całej palety rozmaitych doświadczeń, które są ciekawą i niebanalną lekcją historii.
Opowieści osób chcących podzielić się swoimi wspomnieniami są rejestrowane poprzez zapis video. Takie rozmowy trwają tak długo, jak długo rozmówca chce dzielić się historiami ze swego życia. Tekst wspomnień jest później spisywany, a jeśli pojawią się tematy, które bibliotekarze zechcą doprecyzować, wówczas umawiają się na kolejny wywiad.
Kto się może zgłosić? Każdy, kto chce przekazać innymi historie, których był świadkiem, własne przeżycia, opowieści o ludziach, zwyczajach, zdarzeniach. Jak zdradziła Maria Kołodziejska, ją samą intryguje temat Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej, relacje świadków lub może uczestników badań terenowych. Równie ciekawe są poszukiwania rud żelaza, wspomnienia o tym, jak to wyglądało, kto się tym zajmował. Inna – dramatyczna – karta z przeszłości naszego regionu to dzieje obozu jenieckiego w Krzywólce założonego przez Niemców, w którym przetrzymywano żołnierzy Armii Czerwonej.
Ale rzecz jasna wszelkie opowieści, jakimi zechcą się podzielić osoby zgłaszające się do Biblioteki Publicznej, będą wartościowym przyczynkiem do poznania przeszłości naszego miasta, codzienności i dnia świątecznego mieszkańców. Starsi ludzie są skarbnicami rozmaitych przekazów, mogą też przywołać relacje ich bliskich – nieżyjących już rodziców, dziadków, zapamiętane, bezcenne świadectwa dawnych lat.
Nie tylko suwalczanie są proszeni o dzielenie się wspomnieniami, współtworzący Pracowni Historii Mówionej czekają na zgłoszenia osób mieszkających na Suwalszczyźnie, zapewniają, że przyjazd nawet do bardziej odległych miejscowości i przeprowadzenie wywiadu nie będzie problemem.
W bazie jest już kilka opowieści, są zgłoszenia kolejnych osób, ale zakrojone na szeroką skalę przedsięwzięcie nie skończy się wraz z zakończeniem świętowania jubileuszu miasta. Dlatego bibliotekarze zachęcają do kontaktu i podzielenia się swoją historią, bo dzieje życia każdego z nas to niepowtarzalna i wyjątkowa opowieść.
Cennym uzupełnieniem relacji, które zamieszczone będą na specjalnie stworzonej stronie internetowej, będą fotografie. Zeskanowane i opisane pozwolą zainteresowanym lepiej poznać przeszłość.
Kontaktować się z osobami zajmującymi się projektem można mailowo (zszuflady@bpsuwalki.pl), telefonicznie (nr tel. 87 565 62 46) lub bezpośrednio, w siedzibie Biblioteki Publicznej przy ul. Emilii Plater 33A w Suwałkach.
