Nietuzinkowe spotkanie z przeszłością i kulturą swojej małej ojczyzny stało się udziałem uczniów sejneńskiej Szkoły Podstawowej. Dwustu młodych ludzi miało sposobność uczestniczyć od września do grudnia w ciekawych zajęciach przybliżających sztukę, tradycje Sejneńszczyzny, ale też wziąć udział w twórczych działaniach związanych z szeroko rozumianą kulturą. Ta możliwość zaistniała dzięki projektowi ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach, a także za sprawą dofinansowania przyznanego z ministerialnego programu Kultura Dostępna na program zatytułowany „Dziecięcy Uniwersytet Pogranicza”.
Fot. źródło: Ośrodek „Pogranicze” – oficjalny fanpage, na zdj. Bożena Szroeder i Wiesław Szumiński
Formuła objęła osiem klas o profilu artystycznym, a adresowana była do uczniów starszych klas szkoły podstawowej – od trzeciej do ósmej.
Zajęcia prowadzony wokół kilku bloków tematycznych. Klasa Literacka poznawała bliżej trzech pisarzy, wywodzących się z trzech różnych tradycji kulturowych, związanych z sejneńskim pograniczem: Czesława Miłosza, Antanasa Baranauskasa, Morisa Rozenfelda.
Uczniowie klasy siódmej uczestniczyli w zajęciach Klasy Muzyki Klasycznej, które pozwoliły na poszerzenie wiedzy młodych ludzi w zakresie historii muzyki.
Klasa Teatralna zrodziła się z potrzeby przybliżenia historii teatru. To temat w niewielkim stopniu obecny podczas zajęć szkolnych. Celem było wyposażenie młodych ludzi w wiedzę o europejskiej kulturze humanistycznej, w której tradycje teatru sięgają źródeł starożytności i kultury śródziemnomorskiej.
Zajęcia Klasy Muzyki Miejsca zakładały stworzenie zespołu muzycznego spośród uczestników. Niebanalnym aspektem tego muzycznego projektu było użycie tradycyjnych instrumentów akustycznych i nowoczesnych instrumentów elektronicznych, wzbogacone również o dźwięki natury – wody, kamieni i drewna.
Klasa Sztuki Ludowej dała uczniom okazję do zapoznaniu się z tradycjami rękodzielniczymi kultywowanymi na Sejneńszczyźnie, a finalnym efektem było samodzielne wykonanie przez uczestników zakładki do książki lub krajki przy wykorzystaniu podstawowego płóciennego splotu tkackiego.
Mimo trudności wynikających z ograniczeń związanych z pandemią udało się przeprowadzić zajęcia ciekawe, intrygujące, nie zabrakło też wycieczek. Jak wspomina jedna z organizatorek projektu, Małgorzata Sporek-Czyżewska, udało się sfinalizować wyjazd do teatru, do tego młodzieży dane było nie tylko obejrzeć spektakl, ale też poznać teatr od strony kulis, porozmawiać z ludźmi, którzy tej dziedzinie sztuki poświęcili całe życie. To szczególne cenne, gdyż historia teatru to także historia kultury, literatury, a udział w zajęciach dał umiejętność odbioru spektakli, ponadto zachęcił do uczestniczenia w tego typu propozycjach kulturalnych.
Podtytuł projektu brzmi „Małe centrum świata”, zatem kultura najbliższych okolic, wielonarodowe tradycje wpisane w rozmaite dziedziny sztuki, działalności, były tematem powracającym i w rozmaitych aspektach pokazywanym. Przewodnikami i mistrzami w poznawaniu tych zagadnień byli wybitni artyści różnych profesji. Edukacyjne koncerty, projekcje filmów, wspólne poznawanie i tworzenie muzyki, warsztaty tkackie, poznawanie historii staroobrzędowców, Żydów, Litwinów – sąsiadów i dziś zamieszkujących te okolice – to sposobność do poszerzenia horyzontów, dostrzeżenia bogactwa i różnorodności kulturowej swojej małej ojczyzny.
Zajęcia w ramach „Dziecięcego Uniwersytetu Pogranicza” to spotkania i on-line, i w realu. Dla młodych ludzi ta pierwsza forma jest niejako naturalna, zatem w sposób aktywny i efektywny mogli uczestniczyć we wszelkich działaniach, niezależnie od ich formuły. Cennym wsparciem dla tego projektu było zaangażowanie rodziców, którzy wyrazili gotowość do odbierania materiałów, podejmowania wspólnych aktywności z młodymi uczestnikami przedsięwzięcia.
Poznawanie wielokulturowego dziedzictwa stało się ciekawą przygodą, rozbudziło twórcze pasje. O zajęciach młodzi uczestnicy rozmawiali, brali w nich udział chętnie i aktywnie. To nastawienie dla organizatorów było najlepszym dowodem na celowość podjętych działań. W planach jest zatem kontynuowanie tego projektu, zaproponowanie udziału kolejnej grupie uczestników.
