Stowarzyszenie “Engram” zachęca mieszkańców województwa podlaskiego do poznania rytuałów związanych z wodą. Projekt “Ryty” ma na celu przypomnienie i utrwalenie wiedzy o obrzędach wciąż kultywowanych na terenie lokalnych miasteczek i wsi.
Członkowie Stowarzyszenia Miłośników Kultury Ulicznej “Engram” od wielu lat, z powodzeniem realizują projekty, których głównym celem jest pielęgnowanie i zachowanie pamięci o bogactwie kulturowym naszego regionu. “Kulturowe Mosty”, “Pieśni rzeki”, “Gabowe Grądy”, “Wody odbicia” to tylko niektóre z zadań, dzięki którym udało się ocalić od zapomnienia fragmenty historii i tożsamości naszych małych ojczyzn.
„Ryty” to najnowszy pomysł osób działających w Stowarzyszeniu. W partnerstwie z lokalnymi ośrodkami kultury kontynuują badania nad rolą, symboliką i znaczeniem wody w kulturze ludowej. Do przeprowadzenia badań terenowych zaproszeni zostali dr Krzysztof Snarski z Muzeum Okręgowego w Suwałkach oraz Marcin Lićwinko – teatrolog, śpiewak ludowy, performer. Projekt dokumentują Wojtek Buczek – fotograf, Radovan Lee oraz Krzysztof Kiziewicz.
– Dla mnie, jako twórcy filmowego, niezwykle istotne jest poszukiwanie i wydobywanie na powierzchnię historii, które składają się na wyjątkową tożsamość Podlasia. Stowarzyszenie Engram, którym współkieruję, od lat skupia się na dokumentowaniu i przywracaniu pamięci o tej kulturze – zarówno poprzez śladowe jej przejawy, jak i pełne narracje o jej ludziach i tradycjach. Nasze projekty pozwalają odkrywać Podlasie poprzez symboliczne obrazy, które przekazują ducha miejsc i ludzi związanych z wodą, naturą i śpiewem – mówi Krzysztof Kiziewicz, pomysłodawca projektu “Ryty”.
W ramach zadania odbyły się już badania terenowe m.in. w Rybołach, Rafałówce, Lipsku, Jaśkach, w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego, Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Aktualnie organizowane są warsztaty z udziałem lokalnej społeczności, w tym młodzieży. W trakcie spotkań uczestnicy będę mieli okazję poznać, często nieznane, tradycje pielęgnowane przez starsze pokolenia.
– Poznawanie Podlasia oznacza zanurzenie się w lokalnych tradycjach, języku i muzyce, które przetrwały przez pokolenia. Podlasie jest dla mnie przestrzenią, która oferuje prawdziwą, nieprzetworzoną esencję polskości i wschodniej tradycji. W projekcie „Ryty” inspirują nas detale codziennego życia, tradycyjne obrzędy i krajobrazy, które tworzą kulturę tego regionu. Wszystkiemu towarzyszy woda jako leitmotiv człowieka żyjącego na Podlasiu – dodaje Radosław Peszko (Radovan Lee).
Zadanie “Ryty” realizowane jest w ramach Programu wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności.