Dobra reputacja jest więcej warta od pieniędzy. Publilius Syrus, I B.C. Co tak naprawdę stoi za naszymi wyborami? Czy naprawdę jesteśmy cyniczni? Iwona Sak tym razem o sekretach naszej motywacji w cyklu „Od zrównoważonego rozwoju do społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)”.
Autor: Iwona Sak, www.sztukarozwoju.pl
Mały test na początek.
W przypadku, gdy kierownictwo hotelu:
a) apeluje o użycie tego samego ręcznika więcej, niż jeden raz, zostawiając w łazience elegancki bilecik, w którym prosi o pomoc w ochronie planety, lub
b) na eleganckim bileciku informuje, że znaczący i ważni goście ich hotelu tak właśnie robią (używają tego samego ręcznika więcej niż jeden raz, ponownie),
którą opcję wybierze większość gości hotelowych?
Większość gości hotelowych jest skłonna użyć tego samego ręcznika więcej niż jeden raz w przypadku, gdy kierownictwo hotelu na dołączonym bileciku informuje, iż znaczący i ważni goście ich hotelu tak robią. Takie są wyniki przeprowadzonych badań.
Publikacje Journal of Personality and Social Psychology wskazują również, że jesteśmy skłonni dokonywać ekologicznych wyborów w sytuacjach, gdy robimy to publicznie lub efekty naszych wyborów będą widoczne dla innych. Zdobywamy, osiągamy coś cennego: pewien status. Ludzie widzą to i myślą: jakiż on jest bogaty, jakaż ona jest bogata. I świadomy/a społecznie. Psychologia ewolucyjna ma na to swoje określenie, uznawane przez niektórych jako cyniczne, przez innych zaś jako prawdziwe: rywalizujący altruizm.
Ekonomiści z kolei uważają, że jeżeli ludzie poszukują statusu, to po prostu kupują odpowiednio luksusowe rzeczy. Jednakże, gdy mają możliwość wyboru, rezygnują z luksusu na rzecz ekologii. Jest to jednak wybór uwarunkowany.
Wyobraźmy sobie dwie sytuacje:
1) kilka tygodni temu ukończyłeś/łaś naukę i dostajesz pracę w poważnej firmie, która ma świetnie wyposażone pomieszczenia biurowe i szpanerski hall. Następnie, spróbuj dokonać wyboru jednego produktu (możesz wybrać egzemplarz luksusowy, ale nie ekologiczny lub egzemplarz ekologiczny) spośród dwóch tego samego rodzaju, o jednakowej cenie. Wybierasz jeden samochód, jeden odkurzacz i jedną zmywarkę.
2) gubisz bilet na koncert, po jakimś czasie odnajdujesz go i idziesz na koncert. Spróbuj dokonać wyboru – analogicznie – jednego produktu spośród dwóch tego samego rodzaju – dokładnie tak, jak w jak w pierwszej (1) sytuacji.
Jaki jest Wasz wybór? Uczestnicy eksperymentu przeprowadzonego w 2009 roku, mający za zadanie wyobrażenie sobie sytuacji nr 1, byli bardziej skłonni wybrać ekologiczne produkty niż luksusowe.
Inna sytuacja. Wyobraźcie sobie, że kupujecie plecak. Do wyboru są dwa egzemplarze (to trudne do ogarnięcia w dzisiejszych czasach, ale spróbujcie), w jednakowej cenie, tej samej znanej firmy. Pierwszy to egzemplarz wodoodporny, posiadający wiele praktycznych przegródek i kieszeni, „wypasiony”. Drugi , to prosty, ekologiczny plecak, zrobiony z organicznych włókien.
Który z nich wybierzecie w przypadku, gdy:
1) kupujecie w sklepie internetowym, anonimowo,
2) w dużym publicznym sklepie, jawnie.
Jakiego wyboru dokonaliście?
Uczestnicy tego eksperymentu, dokonujący zakupu w dużym publicznym sklepie, byli bardziej skłonni do zakupu ekologicznego egzemplarza, chociaż nie był tak ładny i praktyczny, jak ten, w wersji luksusowej – odwrotnie do tych, którzy zakupu dokonywali anonimowo, on-line.
Zastanówmy się nad kilkoma kwestiami?
Jaki jest sens wydawania dodatkowych pieniędzy i wkładania wysiłku w coś, co może przynieść oczekiwane korzyści dopiero następnym pokoleniom?
Czy grozi nam przeludnienie? Co nam grozi, gdy będzie nas za dużo?
Czy nasza cywilizacja osiągnęła poziom dobrobytu możliwy do utrzymania ?