Ponad 6,3 tys. odbiorców obejrzało efekty pracy ponad 2 tys. uczestników, z którymi pracowało 38 artystów – specjalistów w ramach trwającego 2 lata Suwalskiego Programu Edukacji i Animacji Kulturalnej SPEAK.
Autor: Iwona Danilewicz
Program realizowany w Suwalskim Ośrodku Kultury był próbą włączenia mieszkańców miasta w różnym wieku w działania artystyczne. To najbardziej ogólna definicja przeprowadzonych działań. Dwóch lat nie sposób bowiem streścić. W tym czasie w Suwałkach odbywały się warsztaty, plenery, koncerty, spektakle, festiwale o charakterze multimedialnym i bardzo zróżnicowanej tematyce oraz formie.
W 2014 roku odbyły się szkolenia dla nauczycieli i instruktorów oraz warsztaty dla dzieci i młodzieży. Podobnie w 2015 roku. Uczestnicy, liczeni w tysiącach, wzięli udział niemal w 500 godzinach warsztatów, m.in.: gospel, reżyserii teatralnej, tańców bałkańskich – te zaowocowały stworzeniem nowego programu ZPiT „Suwalszczyzna”, wikliniarskich, plastycznych, technik performatywnych. To robi wrażenie. Nic dziwnego, że SOK postanowił program kontynuować. Jak zaznacza jednak Piotr Kuczek, planowana inicjatywa – już nie pod nazwą SPEAK – będzie wykorzystywać podobny schemat, lecz nowe klucze działań. Wniosek o dofinansowanie został złożony do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wyniki poznamy na przełomie stycznia i lutego.
SPEAK, projekt według pomysłu Marka Gałązki, byłego wicedyrektora SOK-u, połączył wiele obszarów ważnych dla ludzi kultury. Piotr Kuczek wymienia wśród nich: nowe nabory do grup i zespołów, a więc aktywizację lokalnej społeczności, multimedialny i interdyscyplinarny charakter przeprowadzonych działań oraz stworzenie instruktorom możliwości realizacji projektów, na które brakowało dotąd środków lub czasu.
Potwierdza to Halina Mackiewicz, główna instruktorka w zakresie edukacji plastycznej w SOK. Plener malarski, w którym wzięło udział 15 osób, zakończył się w październiku wystawą prac ukazujących piękno miasta – nową, może trochę nietypową stronę Suwałk. – Na co dzień nie widzimy malujących artystów – zauważa Halina Mackiewicz, nic dziwnego, że i dla postronnych, jak i dla samych uczestników udział w tym przedsięwzięciu był nowym doświadczeniem i nauką. Na zdobycie podstaw, czyli w praktyce na nauczenia się malowania warsztatowicze mieli zaledwie kilka dni.
Nie mniej emocjonującym przeżyciem były warsztaty gospel odbywające się w ramach SPEAK. Dwa spotkania połączyły dzieci, młodzież i dorosłych z Suwałk, Sejn, Ełku, Białegostoku, Puńska i okolic. Ferie z gospel były zalążkiem czegoś o wiele większego. W Suwałkach odbyła się prapremiera Oratorium Gospel z udziałem Norrisa Garnera, czterech chórów: z Kopenhagi, Konina, Warszawy i Suwałk, Suwalskiej Orkiestry Kameralnej i solistów. Anna Szafranowska, główna instruktorka ds. edukacji w zakresie muzyki do międzynarodowego i międzypokoleniowego charakteru tego projektu dodaje jeszcze jego interdyscyplinarność. Koncert wzbogacony został fotografiami członków Suwalskiej Grupy Twórczej oraz recytacją fragmentów Pisma Świętego dotyczących stworzenia świata. W tej chwili Norris Garner przygotowuje się w Stanach Zjednoczonych do wydania DVD z tego wydarzenia. – Wiele ośrodków w Polsce zazdrościło nam tego projektu. Jestem z niego bardzo dumna – komentuje Anna Szafranowska.
Założenia SPEAK sprawdziły się w praktyce. A to już ważny krok do tego – jak podkreśla Ignacy Ołów, wicedyrektor SOK – by wychować czynnych uczestników kultury. Ignacy Ołów był jednym z organizujących warsztaty emisji głosu, prowadzone przez znakomitego specjalistę z Akademii Muzycznej z Bydgoszczy. Wcześniej sam przygotowywał uczestników, prowadząc wykład o pieśniach śpiewanych Suwalszczyźnie w XX wieku, a więc pośrednio również przyczynił się do poznawania historii regionu zawartych w poszczególnych zwrotkach wykonywanych pieśni.
SPEAK doczeka się jeszcze podsumowania – w formie profesjonalnego raportu. Aktywni uczestnicy kultury swoje pierwsze wrażenia z realizacji tego programu mogli sprecyzować już podczas przeglądów: wspomnianego już koncertu Norrisa Garnera, Wiosennego Tygla Sztuk „Marzeńtańce 2015”, „Muszelek Wigier”, „Wigraszka”, czy ostatnio – Ogólnopolskich Spotkań z Monodramem „O Złotą Podkowę Pegaza”.
Suwalski Program Edukacji i Animacji Kulturalnej SPEAK uzyskał w 2014 roku 80 tys. zł dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w 2015 – 70 tys. zł. Wkład własny wyniósł 40 tys. zł w każdym roku realizacji zadań projektowych. SOK uzyskał również przychody ze sprzedaży biletów. Wydatki poniesione w ramach SPEAK to m.in.: kostiumy, scenografie, honoraria, nagrody i wydruki promocyjne – foldery, katalogi, plakaty.