Czarna skrzynka to potoczna nazwa rejestratora parametrów lotu. Zwykle kojarzy się z urządzeniem z samolotu. Są one bardzo wytrzymałe, zaprojektowane do przetrwania ekstremalnych warunków. Odgrywają kluczową rolę w badaniach powypadkowych i poprawie bezpieczeństwa lotniczego. Czarne skrzynki od kilku dni są obowiązkowym elementem również w autach osobowych.
Dyrektywa UE 2019/2144 nakazuje wyposażenie aut osobowych i dostawczych w rejestratory danych zdarzeń (EDR). Od 7 lipca 2024 roku muszą być w każdym nowym aucie. Niektórzy producenci już montują takie moduły. Od 6 lipca 2022 roku każdy nowo homologowany pojazd musi mieć czarną skrzynkę.
Czym jest czarna skrzynka w samochodzie? To urządzenie rejestrujące parametry auta i zachowanie kierowcy podczas kolizji lub wypadku. Ma pomóc w analizie przyczyn wypadków i poprawie bezpieczeństwa.
System EDR rejestruje dane tuż przed kolizją i w jej trakcie. Najczęściej są to:
- Prędkość pojazdu (0-250 km/h)
- Hamowanie
- Kierunek jazdy
- Stan pedałów
- Działanie systemów bezpieczeństwa
- Siła uderzenia
- Czas reakcji
Oprócz wymienionych, EDR może monitorować wiele innych parametrów, np. położenie foteli, stan ABS, kąt skrętu kierownicy, przyspieszenia, kąt przechyłu pojazdu, stan pasów i poduszek powietrznych, działanie TPMS i tempomatu.
Dane z czarnych skrzynek pomagają producentom ulepszyć projekty samochodów i systemów bezpieczeństwa, dostosowując je do rzeczywistych warunków drogowych i minimalizując ryzyko wypadków. W razie poważnych wypadków, dane te umożliwiają szybsze ustalenie przyczyn, co przyspiesza dochodzenie i pomoc ofiarom. Świadomość obecności czarnej skrzynki może też skłaniać kierowców do ostrożniejszej jazdy, potencjalnie zmniejszając liczbę wypadków. Czy tak będzie? Czas pokaże.
Unijna dyrektywa ma na celu ujednolicenie norm bezpieczeństwa w UE, zapewniając, że wszystkie nowe pojazdy spełniają te same wysokie standardy.
Dostęp do danych regulują przepisy o ochronie danych osobowych, jak RODO. Dane mogą odczytać:
- Organy ścigania i służby ratunkowe w przypadku wypadków
- Właściciel pojazdu
- Ubezpieczyciele (za zgodą właściciela)
- Producenci i serwisy (za zgodą właściciela)
- Eksperci sądowi w sprawach prawnych
Co to oznacza dla kierowców?
Czy muszę kupić czarną skrzynkę? Nie, wyposażenie w nią samochodu to obowiązek producentów nowych aut.
Do czego służy? Do rejestrowania danych o jeździe, analizy wypadków i poprawy bezpieczeństwa.