Badania terenowe, spotkania z etnografami i badaczami kultury, warsztaty z seniorami i młodzieżą. Stowarzyszenie Miłośników Kultury Ulicznej “Engram” odnalazło rytuały związane z wodą wciąż pielęgnowane na terenie województwa podlaskiego.
Celem projektu „Ryty” było propagowanie wiedzy na temat cennego zjawiska związanego z kulturą tradycyjną Podlasia, jakim są obrzędy związane z wodą. W ramach projektu, realizowanego w partnerstwie z lokalnymi ośrodkami kultury, członkowie “Engramu” kontynuowali badania nad rolą, symboliką i znaczeniem wody w kulturze ludowej.
Do przeprowadzenia badań terenowych zaproszeni zostali m.in. dr Krzysztof Snarski z Muzeum Okręgowego w Suwałkach oraz Marcin Lićwinko – teatrolog, śpiewak ludowy, performer. Projekt dokumentowali twórcy filmowi: Radovan Lee i Krzysztof Kiziewicz oraz Wojtek Buczek – ceniony fotograf, pochodzący z Białegostoku.
– Starałem się uchwycić głęboką symbolikę tradycji, ale unikałem nostalgii – chciałem spojrzeć na rytuały oczami turysty, który z zaciekawieniem podchodzi do tego co widzi. Projekt odkrył przede mną równoległą rzeczywistość, gdzie czas płynie inaczej – wolniej, w harmonii z naturą. Miałem wrażenie, że dotykam czegoś pierwotnego i fundamentalnego, jakby niewidzialnych korzeni, z których wyrósł nasz region, czegoś, co przepływa pod ziemią, po której chodzimy – mówi Wojtek Buczek.
Badania terenowe odbyły się m.in. w Rybołach, Lipsku, Jaśkach, w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz Suwalskiego Parku Krajobrazowego.
– Czułem, że – podobnie jak w filmie “Ghostbusters 2” – pod nami płynie niewidoczna woda, pełna energii, którą nasze działania w projekcie wzmacniały. Woda ta, na nowo obdarzona znaczeniem, zaczynała odgrywać coraz większą rolę w naszym życiu. Projekt stał się dla mnie nie tylko artystycznym wyzwaniem, ale też duchową podróżą, która pozwoliła mi pogłębić więź z Podlasiem. Ukazał mi wodę jako coś więcej niż żywioł – jako nośnik tradycji, emocji i inspiracji – dodaje artysta.
Spotkania warsztatowe z lokalną społecznością oraz podsumowujące projekt zostały zorganizowane w Osowcu, Suwałkach, Bielsku Podlaskim, Rybołach, Rafałówce, Wasilkowie i Dąbrowie Białostockiej.
– Mam nadzieję, że udało nam się zintegrować wokół kulturowego bogactwa związanego z wodą lokalną społeczność, a w szczególności reprezentantów mniejszości zamieszkujących Podlasie, w tym młodzież. Jesteśmy przekonani, że „Ryty” przyczynią się do zachowania lokalnych tradycji oraz wzmocnienia tożsamości i budowania poczucia dumy z ludowej kultury Podlasia – mówi Krzysztof Kiziewicz, pomysłodawca projektu.
Zadanie “Ryty” zrealizowane zostało w ramach Programu wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności.
