Zatrudnienie niani na podstawie umowy uaktywniającej, czyli – prościej rzecz ujmując – umowy zlecenia z osobą fizyczną sprawującą opiekę nad dziećmi jest proste. Taką umowę można zawrzeć w przypadku, gdy dziecko, ma od 20 tygodni do 3 lat (ewentualnie do 4 lat, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej). Z tego rodzaju umów w wojewódzkie podlaskim korzysta aktualnie 131 niań.
Od 1 stycznia 2018 r. finansowanie składek z budżetu państwa za nianię zatrudnioną na podstawie umowy uaktywniającej zostało zmniejszone o połowę. Gdy wynagrodzeniem nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za pracę, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne pokryje w 50 proc. budżet państwa.
Nie będzie to trwało jednak dłużej niż do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 lub 4 lata. Rok szkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku. Od drugiej połowy, a także nadwyżki ponad tę kwotę składki będą musiały zostać sfinansowane przez rodziców i nianię.
Umowa uaktywniająca powinna określać:
- strony umowy;
- cel i przedmiot umowy;
- czas i miejsce sprawowania opieki;
- liczbę dzieci powierzonych opiece;
- obowiązki niani;
- wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty;
- czas na jaki umowa została zawarta;
- warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.
Rzecz niezwykle ważna: nianią nie może być rodzic ani osoba niepełnoletnia. Może natomiast być to babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona. Po podpisaniu umowy rodzic musi zgłosić ten fakt w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, zgłaszając siebie jako płatnika składek (formularz ZUS ZFA) oraz opiekunkę jako osobę ubezpieczoną (formularz ZUS ZUA – jeżeli niania będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu). Pomocy przy wypełnieniu dokumentów zgłoszeniowych udzieli każdy pracownik sali obsługi klienta ZUS.
Katarzyna Krupicka, rzecznik podlaskiego ZUS: