1. Podlaska Brygada Obrony Terytorialnej już od ponad 2,5 roku bierze udział we wsparciu Straży Granicznej w ochronie wschodniej granicy państwowej. Trwa proces dostosowania struktury 1.PBOT do nowej sytuacji.
Na mocy podpisanej w 2022 r. koncepcji powołania Komponentu Obrony Pogranicza (KOP) 19. Nadbużańska Brygada Obrony Terytorialnej i 20. Przemyska Brygada Obrony Terytorialnej stają się trzonem komponentu, który jest tworzony w ramach nowej koncepcji ochrony granicy. Dodatkowo w jego skład wejdzie część batalionów z 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz 4. Warmińsko-Mazurskiej Brygady Obrony Terytorialnej.
Dwa z pięciu batalionów lekkiej piechoty (blp) 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej rozpoczęły transformację w bataliony obrony pogranicza (bop). Zmiany dotyczą 12 batalionu lekkiej piechoty w Suwałkach, który zmienił nazwę na 12. batalion obrony pogranicza oraz 14. batalionu lekkiej piechoty w Hajnówce, który przemianowano na 14. batalion obrony pogranicza.
W czasie pokoju ich działania będą się koncentrowały na wsparciu Straży Granicznej w zabezpieczeniu szczelności i bezpieczeństwa granicy państwowej, natomiast podczas wojny Terytorialsi z batalionów obrony pogranicza będą tej granicy bronić.
W przeformowanych batalionach kilkukrotnie wzrośnie liczba żołnierzy zawodowych. Dodatkowo bop zostaną doposażone w specjalistyczny sprzęt, który jest niezbędny do działania w trudnym terenie. A Terytorialsi znają te tereny jak mało kto. Tu mieszkają, pracują i szkolą się. Czują się odpowiedzialni za swoją „Małą Ojczyznę”. Wielokrotnie udowodnili, że są „Zawsze gotowi, Zawsze blisko”.