Reklama

Tożsamość, mądrość, kultura. Prof. Bohdan Cywiński w Suwałkach

Data:

- Reklama -

szanceProfesor Bohdan Cywiński będzie gościem spotkania w cyklu „Salon Myśli od Książek Zależnych” w Muzeum Okręgowym w Suwałkach w środę, 24 czerwca o godz. 18.00. Oś rozmowy stanowi książka „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej”.

Tematem tej książki są dzieje polityczne kultur Europy Wschodniej. Ważna jest ta liczba mnoga: dzieje kultur. Było ich wiele. Mnie udało się wyodrębnić dwanaście, ale z pewnością nie są to wszystkie kultury, jakie przewinęły się przez wschodni skraj kontynentu w ostatnim tysiącleciu. Przed kilkuset laty jedna z nich wydała z siebie organizm polityczny, który – rosnąc niepomiernie – nabrał cech imperialnych i władczych. Jego wielokierunkowa dynamika obróciła się przede wszystkim na zachód i w swym pochodzie ku centrum Europy poczęła niszczyć stojące na jej drodze społeczności i inne kultury.

Wybuchały wojny, ginęli ludzie, płonęły dobra cywilizacji materialnej, nikły świadectwa myśli i pamiątki ducha. Nie znikły do końca. Tłumione przez najeźdźców, zagłuszane przez bogactwo ich własnej kultury, tkwiły gdzieś, czasem ukryte, częściej porzucone i zapomniane. Przejmujące bywa to długie milczenie pamiątek, próżno oczekujących spojrzenia mijających je pokoleń. Z czasem matowieją, mają coraz mniej do powiedzenia. Odzywały się przecież – w różnych miejscach, momentach historycznych i rozmaitymi głosami. Tu przemówił stary foliał, tam rozległ się średniowieczny hymn religijny, gdzie indziej odczytano zapis runy lub znaleziono tekst dainy. Komuś wpadła w ręce niedawna, ledwie stuletnia kartka po pradziadku – katorżniku z Sybiru. Wszystkie te pamiątki różnymi głosami pytały: kim jesteś, co masz z tym wspólnego? Budziły tożsamość.

Rozpoznawanie własnych tożsamości – osobistych i zbiorowych – jest mądrością, którą czerpie się z kultury. Czasem bywa to trudne i czasochłonne, innym razem boli i odbiera spokój, zawsze jednak wzbogaca widzenie samego siebie oraz otaczającego świata i wskazuje sens możliwych działań. Żeromski to właśnie nazwał urodą życia. A mnie badanie krętych dróg takich ludzkich poszukiwań wydaje się urodą historii. Prof. Bohdan Cywiński z Wprowadzenia.

Profesor Bohdan Cywiński to historyk, polonista, profesor nauk humanistycznych, autor książek m.in. „Rodowody niepokornych”, „Obok Orła znak Pogoni. Wokół powstania styczniowego na Litwie i Białorusi” i „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej”. „Szańce kultur” to pierwsze tak obszerne opracowanie poświęcone analizie spotkań, a częściej zderzeń, kilkunastu kultur narodów Europy Wschodniej z kulturą rosyjską, niezwykle bogatą, ale narzucaną administracyjnie i politycznie przez imperium rosyjskie. Autor porównuje stosowane metody rusyfikacyjne i sposoby walki z rusyfikacją podejmowane przez kultury bardzo różnorodne i będące na różnych etapach własnego rozwoju historycznego. Zasięg obejmuje narody żyjące na terenie rosyjskiego frontu zachodniego (antypolskiego) – Ukraińcy, Białorusini, Litwini, Żydzi; – frontu północnego (antyszwedzkiego) – Finowie, Estończycy, Łotysze; południowego (antytureckiego) – Gruzini, Ormianie, górale kaukazcy, Tatarzy Krymscy, Mołdawianie. Okres objęty analizą – od XVIII wieku do 1917 roku. Książka zawiera dużo faktów historycznych i pokazuje zachodzące między nimi związki, przekonuje, że w szczególnie trudnych sytuacjach historycznych kultura może stać się skuteczną bronią w walce o przetrwanie zagrożonego narodu. Porównanie tych narodowych historii skłania do refleksji, jak ewoluuje i czym staje się kultura w życiu narodu zniewolonego politycznie. Publikacja nagrodzona tytułem Książka roku 2013 w konkursie Nowe Książki oraz wyróżnieniem w konkursie ACADEMIA 2014 dla najlepszej publikacji akademickiej i naukowej. Przeczytaj fragment.

Inicjatorką cyklu „Salon Myśli od Książek Zależnych” jest kustosz Muzeum Okręgowego w Suwałkach, Eliza Ptaszyńska.

Wywiad z prof. Cywińskim w Polskim Radiu.

1 KOMENTARZ

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Udostępnij:

Reklama

Najczęściej czytane

Przeczytaj więcej
Powiązane

Bez Kresów nie ma literatury i kultury polskiej. Krzysztof Masłoń o „Puklerzu Mohorta” (wideo)

Przed czym chronić ma Polaków tytułowy puklerz Mohorta z...

Krzysztof Masłoń o książce „Puklerz Mohorta. Lektury kresowe”

W środę, 30 września o godz. 18.00 w Muzeum...

Prof. Andrzej Chwalba o pamięci Europy (wideo)

Co łączy Otto von Bismarcka z wizją "Samobójstwa Europy"? Na...