W piątek, 13 października w Dowspudzie miało miejsce ważne spotkanie, na którym ogłoszono zakończenie etapu uzgodnień konserwatorskich dotyczących ruin Pałacu Paca wraz z przylegającą do niego prawie 21-hektarową działką. To wyjątkowy moment w długiej historii tego zabytkowego obiektu, a jednocześnie początek drogi ku jego odbudowie i przekształceniu w nowoczesny kompleks, który ma służyć zarówno kulturze, jak i społeczności lokalnej, i rzecz jasna… biznesowi. Właściciel ruin pałacu, Krzysztof Szadurski, podzielił się swoimi planami i wyzwaniami związanymi z projektem.
Rozpoczęcie procesu renowacji Pałacu Paca było trudne i czasochłonne. Jak Krzysztof Szadurski zaznaczył, etap uzgodnień konserwatorskich trwał 2 lata. Przez cały ten czas wiele osób zastanawiało się, co dzieje się z planem inwestycyjnym, inni zwracali uwagę na fakt, że obiekt cały czas niszczeje.
„Dziś, po ponad 3 latach pracy, możemy ogłosić szczęśliwy finał.” Krzysztof Szadurski
Właściciel konsultował swoje plany z różnymi instytucjami i ekspertami w dziedzinie konserwacji oraz architektury, starając się znaleźć najlepsze rozwiązania, które łączyłyby zachowanie dziedzictwa narodowego w stylu Marconiego z nowoczesnym wykorzystaniem obiektu.
Proces ten był możliwy dzięki zaangażowaniu wielu stron, w tym lokalnych władz, wojewódzkiego urzędu konserwatora zabytków oraz… posła Jarosława Zielińskiego, który pomógł w przeprowadzeniu mediacji. Ze względu na termin, nie można mieć wątpliwości, że spotkanie miało bez wątpienia przedwyborcze znamię, jednak rzuciło trochę nowego światła na plany Krzysztofa Szadurskiego. Jak podkreślił poseł Zieliński, „chciałby, żeby to miejsce ożyło, aby zachowana została jego historia”.
Przed inwestorem nadal sporo wyzwań. Projekt łączy w sobie zarówno dziedzictwo historyczne, jak i współczesne funkcje, co ma zapewnić trwałą odbudowę i zrównoważony rozwój obiektu.
Obecnie pałac jest chroniony jako zabytek i jest objęty ochroną konserwatorską. Proces renowacji oraz przekształcenia budowli wymaga wielkich nakładów finansowych. Jak zaznaczył poseł Zieliński, program „Polski Ład” wspiera finansowo projekty tego rodzaju, co jest obiecującym sygnałem dla inwestora i społeczności lokalnej. Pod warunkiem zachowania politycznego status quo…
Krzysztof Szadurski w swojej prezentacji podkreślił znaczenie zachowania historii i kultury narodowej, ale także dążenie do współczesnych i przyszłych funkcji obiektu. Historia pałacu jest niezwykle ciekawa, jest też burzliwa. Po konfiskacie majątku Paca, który uczestniczył w powstaniu listopadowym, zamek (w zamyśle gen Paca – pomnik pamięci narodowej i rodowej) – bo tak również był nazywany – służył jako doskonałe źródło budulca dla kolejnych carskich przedsięwzięć. Ocalała tylko niewielka jego część wraz z piwnicami. Projekt Szadurskiego ma ten stan odmienić – zakłada rekonstrukcję ogrodu romantycznego oraz samego obiektu – ale nie w wersji 100-proc. Pacowskiej, bo tego nie da się już niestety uzyskać (inwestor powołuje się na brak szczegółowych informacji i wiarygodnych źródeł) – obiekt pełnić będzie różne funkcje, takie jak przestrzeń wystawiennicza i hotel wraz z salami konferencyjnymi, spa wraz z basenem, restauracją i ogrodem.
Przygotowania do prac budowlanych będą również obejmować badania archeologiczne na poziomach -1 i -2 – użycie technologii laserowej 3D pozwoliło na odkrycie pod pałacem tzw. pomieszczeń technicznych. Kluczowym celem projektu jest więc nie tylko aspekt biznesowo-finansowy, ale też zrównoważony rozwój, zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz stworzenie obiektu, który będzie służyć lokalnej społeczności oraz edukacji.
Kiedy inwestycja może zostać zrealizowana i ile środków pochłonie? W tej chwili to jedynie domniemania. Wiadomo, że projekt przewiduje odbudowę kaplicy – wówczas stanowiącej centralny punkt pałacu, stworzenie tam co najmniej 50 luksusowych pokojów, strefy spa z basenem, miejsc wspólnych, sal konferencyjnych i przestrzeni do ekspozycji. Nie będzie tam ani zbrojowni, ani bogatej galerii malarstwa i rzeźb, o której mówią źródła. Krzysztof Szadurski wskazując na termin, wspomina o jubileuszu powstania listopadowego – jego 200. rocznicy.
Fot. Niebywałe Suwałki – spotkanie w Dowspudzie (13.10.2023 r.) oraz zdjęcia archiwalne z różnych wydarzeń, w tym z otwarcia budynku Kordegardy
Nowy właściciel odbuduje pałac Paca w całości. Wyda na to fortunę
