Spółka joint venture Rail Baltica państw bałtyckich, RB Rail AS, ogłosiła podpisanie dodatkowej umowy grantowej na rzecz Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonej Europe (CEF), której wartość wyniosła 928 milionów euro na wsparcie CEF. Ta znaczna suma, połączona z krajowym współfinansowaniem trzech państw bałtyckich, przekroczy 1,1 miliarda euro, co umożliwi realizację niezbędnych działań związanych z rozwojem infrastruktury kolejowej o dużej prędkości. Dzięki dostępnym środkom finansowym z nowo podpisanych umów finansowania oraz z poprzednich wezwań, globalny projekt Rail Baltica zabezpieczył finansowanie na prace budowlane obejmujące około pierwszych 130 km głównej linii Rail Baltica.
Na zdj. Konstrukcja na Łotwie, źródło: RB Rail AS
Umowy zostały podpisane pomiędzy Agencją Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA) a RB Rail AS w imieniu Ministerstwa Klimatu Estonii, Ministerstwa Transportu Łotwy i Ministerstwa Transportu i Komunikacji Litwy.
„Przyznanie imponującego grantu CEF o niemal 930 milionów euro dodaje skrzydeł realizacji projektu Rail Baltica. Globalny projekt wchodzi teraz w główną fazę budowy we wszystkich trzech państwach bałtyckich, więc mamy nadzieję, że beneficjenci również zrealizują ten ważny projekt europejski w odpowiednim czasie” – powiedział Morten Jensen, Kierownik Jednostki w CINEA.
Planowane umowy finansowe wspomogą liczne kluczowe działania, w tym budowę podstruktur kolejowych, obiektów inżynierii lądowej, dróg dojazdowych i przejść drogowych na wielu odcinkach w Estonii, w tym na odcinkach od Loone do Alu, granicy powiatów Harju/Rapla do Loone, Parila, Juula, przejść drogowych w Alu i innych. Działania te obejmują także budowę podstruktury kolejowej, obiektów inżynierii lądowej i dróg dojazdowych od Ülemiste do Soodevahe, usługi nadzoru budowlanego, a także zakup ziemi i związane z tym procedury dotyczące głównej linii w Estonii. W Łotwie środki z tego wezwania zostaną wykorzystane na kontynuację prac budowlanych na głównych odcinkach projektu Rail Baltica w obu międzynarodowych stacjach. Obejmuje to budowę wiaduktów i platform dostępu w centrum przesiadkowym Rail Baltica Riga, przesunięcie istniejących torów o rozstawie 1520 mm na południową stronę nowo wybudowanej stacji, budowę wiaduktu kolejowego w pobliżu terminala Portu Lotniczego Riga oraz podwyższenie platform stacji. Ponadto środki zostaną przeznaczone na zakup i projektowanie nieruchomości, utworzenie bazy budowy w Iecava oraz prace budowlane i nadzór nad główną trasą poza Rygą. Na Litwie finansowanie zostanie wykorzystane do budowy nasypu kolejowego i jego struktur od Kowna w kierunku granicy z Łotwą: budowy nasypu i obiektów inżynierii, dróg dojazdowych na odcinkach Kowno-Šveicarija i Šėta-Ramygala, prac przygotowawczych, nadzoru technicznego, oceny ryzyka i bezpieczeństwa oraz innych działań związanych z budową kolejową.
Dodatkowe środki finansowe zostaną również wykorzystane na działania związane z zakupem ziemi w dwóch odcinkach: węzeł kolejowy w Kownie oraz odcinek Kowno-Granica Litwa-Polska.
„Chciałbym wyrazić naszą wdzięczność za aktywne wsparcie UE i wykazane zainteresowanie Rail Baltica, ponieważ te środki przyczynią się do rozpoczęcia prac budowlanych na głównej linii we wszystkich państwach bałtyckich, obejmując pierwsze istotne elementy głównej linii, obiekty infrastruktury, drogi dojazdowe i wdrożenie niezbędnych usług w celu poprawy interoperacyjności i rozwiązania kwestii projektu związanych z przekraczaniem granicy” – powiedział Marko Kivila, Przewodniczący Zarządu i pełniący obowiązki CEO w RB Rail AS.
Działania w ramach projektu obejmują etap dostawy zintegrowanego zarządzania materiałami, wdrożenie ramy zrównoważonej infrastruktury kolejowej, kontynuację wdrożenia infrastruktury IT i rozwiązań oraz usługi operatora cieniowego dla Rail Baltica, między innymi.
Znaczna suma finansowania dla globalnego projektu Rail Baltica zostanie dodana do istniejącego finansowania w wysokości ponad 1,6 miliarda euro zabezpieczonego na realizację Rail Baltica ze środków CEF i finansowania krajowego. Wraz z niedawno zatwierdzonymi dodatkowymi środkami finansowymi Rail Baltica zabezpieczyła około 2,7 miliarda euro z funduszy CEF i krajowego finansowania. Aktualizowana analiza kosztów i korzyści, planowana na koniec 2024 roku, ma na celu ponowne oszacowanie korzyści społeczno-ekonomicznych projektu, zabezpieczenie finansowania i optymalizację realizacji projektu.
Program Transportu CEF wdraża politykę unijnej infrastruktury transportowej, wspierając inwestycje w budowę lub modernizację infrastruktury transportowej w całej Europie.
W Estonii pierwsze prace budowlane na głównej linii Rail Baltica mają rozpocząć się jesienią. Ogłoszono już trzy przetargi budowlane, a trzy kolejne są w fazie przygotowawczej.
Pierwsze prace budowlane na Łotwie będą realizowane zgodnie z strategią budowy, rozpoczynając od priorytetowego kierunku od Portu Lotniczego Ryga do granicy litewskiej, i mają ruszyć na początku 2024 roku.
Na Litwie główna linia Rail Baltica od Kowna do Panevėžys ma już opracowaną dokumentację techniczną. Na odcinkach Šveicarija-Žeimiai i Žeimiai-Šėta rozpoczęto już budowę nasypu kolejowego z obiektami inżynierii oraz dróg dojazdowych, a większość tych prac ma być zakończona do 2025 roku. Ten odcinek ma być pierwszym, na którym rozpoczną się operacje kolejowe na linii Rail Baltica z Kowna do Tallinna. Jeśli chodzi o pozostałe odcinki na Litwie, od Kowna do Wilna i od Kowna do granicy polskiej, przetarg na usługi projektowania i nadzoru projektowego jest w drugiej fazie, a podpisanie umów przewiduje się na koniec roku.