Na początku stycznia tego roku rozpoczął się niezwykle potrzebny projekt wolontariacki, który niedawno dobiegł końca. Choć trwał tylko sześć miesięcy, przyniósł wiele istotnych rezultatów i zaangażował szeroką grupę wolontariuszy, którzy podjęli się różnorodnych działań, by zachować pamięć o zmarłych na cmentarzu przy ul. Bakałarzewskiej w Suwałkach.
W projekcie uczestniczyło łącznie około 30 wolontariuszy, którzy podzieleni zostali na dwie główne grupy: młodzieżową i dorosłą. – Młodzieżowy wolontariat, składający się z 10 osób, głównie uczniów z drugiego liceum, koncentrował się na przeszukiwaniu baz genealogicznych i bibliotek cyfrowych w celu odnalezienia informacji o ludziach pochowanych na cmentarzu. Następnie, młodzież nauczyła się redagować informacje biograficzne, które trafiały do bazy danych, dostępnej online – relacjonuje Piotr Kuczek z Biblioteki Publicznej im. Marii Konopnickiej w Suwałkach, koordynator projektu.
Wolontariat dorosłych, w który zaangażowało się początkowo kilka osób, szybko rozrósł się do kilkunastu uczestników. To na ich barkach spoczęło gros obowiązków. Ich zadaniem było zbieranie wspomnień o zmarłych, którzy znacząco przyczynili się do tworzenia i rozwoju życia kulturalnego Suwałk. Liderami tej grupy byli Franciszek Głupiński oraz Grażyna Szymaniak, którzy udostępnili wiele cennych materiałów, jak na przykład dotyczące te Józefa Czeszkiewicza i Tadeusza Wojny.
Ten projekt może zatrzymać dewastację najstarszych nagrobków na suwalskim cmentarzu
– Dzięki pracy wolontariuszy powstała obszerna baza danych dostępna na stronie internetowej, gdzie każdy zmarły ma swoją zakładkę z informacjami biograficznymi – podkreśla Piotr Kuczek, dodając, że namacalnym efektem działań było także umieszczenie tabliczek przy grobach Jadwigi Towarnickiej, Janiny Kraśko i Kazimierza Górnickiego. Każda tabliczka zawiera krótką informację o danej osobie oraz kod QR prowadzący do strony z materiałami audiowizualnymi.
Fot. źródło: Pracownia Digitalizacji i Historii Mówionej – BP w Suwałkach
Opracowana została także ulotkę z mapką grobów ludzi kultury pochowanych na suwalskim cmentarzu oraz wirtualną mapę dostępną online. Dzięki wsparciu Fundacji BGK wydana została książka „Suwalski cmentarz. Księgi zatrzymanego czasu”, która zawiera 22 biogramy osób związanych z kulturą Suwałk.
W ramach projektu zorganizowano liczne działania edukacyjne dla młodzieży. Uczniowie uczestniczyli w warsztatach, podczas których poznawali historię i estetykę cmentarza, a także tworzyli własne inskrypcje nagrobne. Przez bibliotekę przewinęło się ponad 200 uczniów, a na zakończenie projektu zorganizowano grę terenową oraz spacery po cmentarzu, prowadzone przez ekspertów z różnych dziedzin, m.in. historyka i etnografa.
Projekt przyczynił się także do uratowania od „ponownego zagospodarowania” nagrobka Edwarda Butmana, weterana walk o niepodległość Polski, oraz dokumentacji losów Maksymiliana Windischbauera. Ponadto, dzięki prowadzonej akcji, udało się zwrócić większą uwagę Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zachowania najstarszych nagrobków na suwalskim cmentarzu.
